W latach 2015 – 2018 w księgach Urzędu Gminy Bestwina zaniechano dokonania odpisów aktualizujących przeterminowanych należności z tytułu najmu i dzierżawy, co było niezgodne z art. 4 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 2 oraz art. 35b ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330 z późn. zm.) Na podstawie przywołanych przepisów: – jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową, – jednostka powinna posiadać dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte przez nią zasady (politykę) rachunkowości, a w szczególności dotyczące m.in. metod wyceny aktywów i pasywów, – wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, m.in. w odniesieniu do: należności przeterminowanych w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, a odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy, stosownie do § 8 ust. 1 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 760 z późn. zm.). Tożsame zasady uregulowano od stycznia 2018 r. w § 10 ust. 1 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów i Rozwoju z dnia 13 września 2017 r. w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1911 z późn. zm.). Zgodnie z zasadami wyceny należności krótkoterminowych, zawartymi w rozdziale III polityk rachunkowości, obowiązujących w Urzędzie Gminy Bestwina w latach 2015 – 2017, na dzień bilansowy należności te należy je skorygować o odpisy aktualizujące. W planie kont obowiązującym w jednostce Urząd Gminy Bestwina za lata 2015 – 2019 funkcjonowało konto 290 „Odpisy aktualizujące należności”, służące do ewidencji tego typu operacji gospodarczych, jednak w polityce rachunkowości nie ustalono zasad sposobu szacowania wiarygodnej kwoty odpisu. Według wyliczeń jednostki za poszczególne lata w księgach rachunkowych Urzędu Gminy powinny być ujęte odpisy aktualizujące na dzień 31.12.2015 r. w kwocie 62.326,81 zł, na dzień 31.12.2016 r. w kwocie 52.795,56 zł, na dzień 31.12.2017 r. w kwocie 5.042,50 z., na dzień 31.12.2018 r. w kwocie 3.038,69 zł. Zgodnie z wyjaśnieniami, przyczyną zaniechania dokonywania odpisów aktualizujących było przeświadczenie o dokonywaniu takich zapisów tylko w przypadku stwierdzenia wysokiego prawdopodobieństwa zagrożenia ich odzyskania.
