Na 16 listopada 1983 roku datowane jest Zarządzenie Ministra Finansów w sprawie ogólnych zasad prowadzenia rachunkowości przez jednostki gospodarki uspołecznionej (Monitor Polski – rok 1983 nr 40 poz. 233), które to było ostatnim dokumentem bardzo szczegółowo opisującym zasady inwentaryzacji. Dział III Zarządzenia „Podstawowe zasady przeprowadzania inwentaryzacji” i odpowiednio §29 -§73 odnosiły się do zasad ogólnych inwentaryzacji, zasad inwentaryzacji środków pieniężnych w kasach, środków pieniężnych na rachunkach bankowych, kredytów bankowych, należności i zobowiązań, rzeczowych składników majątku i innych aktywów i pasywów; a także do uproszczeń, terminów i częstotliwości inwentaryzacji oraz inwentaryzacji ciągłej.
Warto przytoczyć kilka zapisów, które są znane i często powielane do dziś:
„Celem inwentaryzacji jest ustalenie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów i na tej podstawie:
1) doprowadzenie danych wynikających z ksiąg rachunkowych do zgodności ze stanem rzeczywistym, a tym samym zapewnienie realności wynikających z nich informacji ekonomicznych,
2) rozliczenie osób materialnie odpowiedzialnych (współodpowiedzialnych) za powierzone im mienie,
3) dokonanie oceny gospodarczej przydatności składników majątku jednostki,
4) przeciwdziałanie nieprawidłowościom w gospodarce majątkiem jednostki.” (§29)
„Za prawidłowe przeprowadzenie inwentaryzacji odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Jest on obowiązany dostosować przepisy niniejszego zarządzenia w zakresie inwentaryzacji do warunków działania jednostki, wydając w tym celu niezbędne przepisy wewnętrzne. Przepisy wewnętrzne powinny przewidywać sporządzanie na każdy rok planu inwentaryzacji oraz przeprowadzanie systematycznych kontroli stopnia jego realizacji w sposób umożliwiający stwierdzenie prawidłowości, a zwłaszcza kompletności i terminowości inwentaryzacji.” (§33)
„Przed rozpoczęciem spisu z natury osoba materialnie odpowiedzialna (współodpowiedzialna) za stan składników majątku objętych spisem powinna złożyć pisemne oświadczenie stwierdzające, że wszelkie zrealizowane dowody przychodu i rozchodu inwentaryzowanych składników majątku zostały przekazane do księgowości.” (§41)
„Arkusze (karty) spisu z chwilą ich ponumerowania traktuje się jako formularze ewidencjonowane, objęte ilościową kontrolą zużycia. Ponumerowanie arkuszy (kart) spisu oraz oznaczenie w sposób uniemożliwiający ich zamianę powinno nastąpić przed wydaniem arkuszy (kart) spisu członkom zespołów spisowych. Za prawidłowe rozliczenie się z otrzymanych przez zespoły spisowe arkuszy (kart) spisu odpowiada przewodniczący komisji inwentaryzacyjnej.” (§44)
„Po zakończeniu spisu z natury zespoły spisowe obowiązane są złożyć przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej pisemną informację o wszelkich stwierdzonych w toku spisu nieprawidłowościach, a zwłaszcza w zakresie gospodarki składnikami majątku i zabezpieczenia ich przed zniszczeniem lub zagarnięciem, oraz rozliczenie z przydzielonych im arkuszy (kart) spisu.” (§46)
„Za stan rzeczywisty, nie wymagający pisemnego potwierdzenia przez kontrahentów, można przyjąć stan należności i zobowiązań wynikający z ksiąg rachunkowych jednostki:
1) uregulowanych do dnia sporządzenia bilansu,
2) nie przekraczających 30.000 zł,
3) dotyczących osób fizycznych oraz jednostek gospodarki nie uspołecznionej, nie prowadzących ksiąg rachunkowych.” (§56)
„Roczny plan inwentaryzacji ciągłej zatwierdza kierownik jednostki po zaopiniowaniu go przez głównego księgowego. Plan ten jest poufny i może być znany tylko kierownikowi jednostki, głównemu księgowemu, przewodniczącemu komisji inwentaryzacyjnej oraz kierownikowi komórki inwentaryzacji ciągłej.” (§70)
Mając na względzie powyższe – niewątpliwie 16 listopada zasługuje na miano „Święta Inwentaryzacji”.
Ps. Pełna treść zarządzenia (warto zobaczyć co jeszcze z powyższych regulacji znajduje się w Państwa instrukcjach) https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19830400233/O/M19830233.pdf
Ps2. Powyższa regulacja obowiązywała od 1 stycznia 1984 r. do… 31 grudnia 1990 r.. A zatem przestała obowiązywać… 32 lata temu.
