W księgach rachunkowych Urzędu Miejskiego w Gnieźnie nieprawidłowo dokonywano odpisów aktualizujących należności przypadających Miastu Gnieznu.
Było to niezgodne art. 4 ust. 1 oraz art. 35b ustawy o rachunkowości.
W przepisach wewnętrznych opisujących politykę rachunkowości ustalono, że konto służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności. Odpisów aktualizujących dokonuje się w przypadkach określonych w art. 35b ustawy o rachunkowości. Ewidencję szczegółową prowadzi się według poszczególnych tytułów i kontrahentów. Odpisy aktualizujące wartości należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy w całej wartości należności uznanej za wątpliwą, wymienioną w art. 35b ust. 1 ustawy o rachunkowości, na podstawie rocznej analizy należności.
Na koncie 290 – „Odpisy aktualizujące należności” ewidencjonowano księgowane operacje gospodarcze niezapłaconych odsetek naliczonych od zaległych podatków i opłat i tak przykładowo, według wyjaśnienia pani […] kwotę 5.583.863,97 zł zaksięgowano na koncie 290 w następujący sposób:
„Na kwotę 5.583.863,97 zł składają się kwoty odsetek od zaległości wyliczonych na koniec roku 2022 takich jak:
- odsetki od zaległości z tytułu gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy 3.202.877,73 zł
- odsetki od zaległości z tytułu gospodarowania zasobem użytkowym gminy 441.077,77 zł
- odsetki od zaległości z tytułu wieczystego użytkowania kwota 5.941,98 zł
- odsetki od zaległości z tytułu dzierżawy kwota 7.688,35 zł
- odsetki od zaległości z tytułu przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności kwota 4.656,59 zł
- odsetki od zaległości z tytułu sprzedaży gruntów 0,02 zł
- odsetki od zaległości z tytułu sprzedaży mieszkań 1.778,56 zł
- odsetki od zaległości z tytułu podatku od nieruchomości osoby prawne 1.460.263,00 zł
- odsetki od zaległości z tytułu podatku od środków transportowych osoby prawne 2.636,00 zł
- odsetki od zaległości z tytułu podatku od nieruchomości od osób fizycznych 380.853,00 zł
- odsetki od zaległości z tytułu podatku rolnego i łącznego zobowiązania pieniężnego od
- osób fizycznych 18.805,00 zł
- odsetki od zaległości z tytułu podatku od środków transportowych osoby fizyczne 17.484,00 zł
- odsetki od zaległości z tytułu opłaty skarbowej 263,84 zł
- odsetki od zaległości z tytułu opłaty adiacenckiej 4.166,26 zł
- odsetki od zaległości z tytułu renty planistycznej 699,87 zł
- odsetki od zaległości z tytułu opłaty za zajecie pasa drogowego 34.671,90 zł.”
W wyjaśnieniu z dnia 1 marca 2024 r. Skarbnik podał: „W zakładowym planie kont ustalono ogólne zasady funkcjonowania konta 290 z odwołaniem do art. 35 b ust. 1 ustawy o rachunkowości, uwzględniając tylko te operacje gospodarcze, które w UM faktycznie występują. Nie zawarto metody wiekowania, ponieważ do tej pory takie odpisy lub przypisy nie były stosowane(…).Na koncie 290-02 ewidencjonuje się przypisy i odpisy odsetek, których prawdopodobieństwo zapłaty jest niewielkie. Odpisy należności odsetkowych są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy w 100% wartości należności uznanej za wątpliwą – co zostało opisane w zakładowym planie kont, zgodnie z art. 35 b ust.1 ustawy o rachunkowości. Nie zastosowano metody wiekowania należności ponieważ ustawa nie przewiduje takiej metody wprost. Nie dokonywano odpisów w stosunku do dłużników postawionych w stan upadłości lub likwidacji”.
Zaległości szczegółowo opisane w części dotyczącej dochodów z tytułu podatków i opłat potwierdzają, iż wystąpiły przesłanki do dokonywania odpisów aktualizujących. Aktualizacji należności nie dokonywano od należności, z których zapłatą dłużnicy zalegali, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużników spłata należności w umownej kwocie nie była prawdopodobna oraz od należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności. Skutkiem powyższego należności przypadające Miastu Gnieznu w bilansie Urzędu Miejskiego wykazano w wysokości nieuwzględniającej odpisu aktualizującego. Wartość należności aktualizuje się zgodnie z ustawą o rachunkowości, a odpisy aktualizujące wartość należności są dokonywane nie później niż na dzień bilansowy, stosownie do § 10 ust. 1 i 4 rozporządzenia,
Źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl/kategorie/217-2024/artykuly/2849-miasto-gniezno?lang=PL
