ORZECZENIE
Głównej Komisji Orzekającej w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych
Warszawa, 12 stycznia 2023 r.
Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych w składzie:
| Przewodniczący: | Członek GKO: | Sławomir Franek |
| Członkowie: | Członek GKO: | Robert Lizak |
| Członek GKO: | Michał Leski (spr.) | |
| Protokolant: | Bartosz Głuszko |
po rozpoznaniu na rozprawie 12 stycznia 2023 r., odwołania wniesionego przez Obwinionego (…) – pełniącego w czasie zarzucanych naruszeń dyscypliny finansów publicznych funkcję Wójta Gminy (…) , od orzeczenia Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu z 25 kwietnia 2022 r. nr NDB-4100-7/2021, którym uznała Obwinionego (…) odpowiedzialnym za naruszenia dyscypliny finansów publicznych określone w:
(…)
- art. 18 pkt 1 uondfp, tj. za to, iż będąc odpowiedzialnym w imieniu Gminy (…) na podstawie art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości za wykonywanie określonych cyt. ustawą obowiązków w zakresie rachunkowości, w terminie do dnia 15 stycznia 2019 r. dokonał inwentaryzacji niżej wymienionych nieruchomości:
– oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 138 o pow. 0,0759 ha, km. 2, obręb (…), która została sprzedana w dniu 18.06.2018 r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 3 (…) ,
– oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 151 o pow. 0,0714 ha, km. 2, obręb (…) , która została sprzedana w dniu 13.11.2018 r. na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 5 (…) ,
– stanowiącej udział 626/10000 w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 19/25 o pow. 0,3382 ha, km. 2, obręb (…) , który został sprzedany w dniu 30.01.2018r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 35 (…) ,
co stoi w sprzeczności z przepisem art. 26 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o rachunkowości,
(….)
orzeka
- na podstawie art. 147 ust. 1 pkt 2 uondfp:
1) uchyla zaskarżone orzeczenie w zakresie czynu określonego w art. 18 pkt 1 uondfp i na podstawie art. 78 ust. 1 pkt 1 uondfp uniewinnia Obwinionego od popełnienia tego czynu.
(…)
Uzasadnienie
Orzeczeniem z dnia 25 kwietnia 2022 r. Regionalna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu (dalej także jako „RKO”) uznała Obwinionego (…) , Wójta Gminy (…) , za odpowiedzialnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych określonego w:
(…)
- art. 18 pkt 1 uondf, polegającego na tym, iż będąc odpowiedzialnym w imieniu Gminy (…) na podstawie art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości za wykonywanie określonych cyt. ustawą obowiązków w zakresie rachunkowości, w terminie do dnia 15 stycznia 2019 r. dokonał inwentaryzacji niżej wymienionych nieruchomości:
– oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 138 o pow. 0,0759 ha, km. 2, obręb (…) , która została sprzedana w dniu 18.06.2018 r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 3 (…) ,
– oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 151 o pow. 0,0714 ha, km. 2, obręb (…) , która została sprzedana w dniu 13.11.2018 r. na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 5 (…) ,
– stanowiącej udział 626/10000 w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 19/25 o pow. 0,3382 ha, km. 2, obręb (…) , który został sprzedany w dniu 30.01.2018r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 35 (…) ,
co stoi w sprzeczności z przepisem art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o rachunkowości.
(…)
Natomiast w zakresie naruszenia art. 18 pkt 1 uondfp Komisja I instancji ustaliła, że Zasady inwentaryzacji gruntów obowiązujące w Urzędzie Gminy (…) określone zostały w instrukcji inwentaryzacyjnej wprowadzonej zarządzeniem Wójta Gminy (…) Nr (…) z dnia 2 grudnia 2015 r. W pkt 1 rozdziału VII tejże instrukcji określono, że „Inwentaryzację aktywów i pasywów, których stan rzeczywisty nie podlega ustaleniu w drodze spisu z natury lub potwierdzenia przez kontrahentów jednostki, przeprowadza się w drodze weryfikacji ich stanu ewidencyjnego, polegającego na porównaniu go z odpowiednimi dokumentami”. W pkt 2 określono z kolei m.in., że „Celem inwentaryzacji w drodze weryfikacji sald jest stwierdzenie: czy rzeczywiście posiadane dokumenty potwierdzają istnienie określonego salda, czy wszystkie dowody źródłowe zostały przekazane do księgowości i są ujęte w ewidencji księgowej, […]”, natomiast w pkt 5 wskazano, że „Poszczególne aktywa i pasywa inwentaryzuje się w sposób następujący: 2) place, grunty poprzez sprawdzenie stanu ewidencyjnego (tytuł własności lub wieczystej dzierżawy, wartość), [ ]
Zgodnie z pkt 1 Rozdziału I Instrukcji, inwentaryzację gruntów w Gminie (…) przeprowadza się corocznie na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych.
Pismem bez daty oraz numeru Wójt Gminy (…) powierzył, w nawiązaniu do art. 4 pkt 4 ustawy o rachunkowości, Skarbnikowi Gminy, odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków określonych zakresem czynności. Z oświadczenia złożonego przez Skarbnika Gminy w dniu 05.11.019 r. wynika, iż powyższe pismo pn. „zakres czynności” otrzymała w dniu zatrudnienia, tj. w dniu 01.04.2008 r. W zakresie czynności brak informacji o powierzeniu zadań w zakresie przeprowadzania inwentaryzacji.
W dniu 02.10.2018 r. Skarbnik Gminy sporządził plan inwentaryzacji składników majątkowych Gminy (…) na 2018 r., który został zatwierdzony przez Wójta Gminy (…) w tym samym dniu.
Z dowodów źródłowych dokumentujących przeprowadzenie inwentaryzacji gruntów wynika, iż inwentaryzacji dokonano metodą weryfikacji poprzez porównanie stanu ewidencyjnego gruntów z odpowiednimi dokumentami źródłowymi potwierdzającymi tytuł prawny do tych gruntów i ich wartość, np. umowami notarialnymi czy decyzjami kanalizacyjnymi.
Z weryfikacji wyników inwentaryzacji gruntów przeprowadzonej na dzień 31.12.2018 r. wynika, że inwentaryzacja przeprowadzona na dzień 31.12.2018 r. nie wykazała różnic inwentaryzacyjnych, tj. nadwyżek bądź niedoborów, podczas gdy ustalono, że na dzień 31.12.2018 r. stan księgowy gruntów nie był zgodny ze stanem rzeczywistym gruntów, gdyż w ewidencji księgowej na dzień przeprowadzania inwentaryzacji ujęte były działki gruntów, których Gmina już nie posiadała, z uwagi na fakt, iż zostały sprzedane. Dotyczyło to nw. nieruchomości:
- oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 138 o pow. 0,0759 ha, k.m. 2, obręb (…) , która została sprzedana w dniu 18.06.2018 r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 3 114/2018 (…)
- oznaczonej geodezyjnie jako działka nr 151 o pow. 0,0714 ha, k.m. 2, obręb (…), która została sprzedana w dniu 13.11.2018 r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 5 (…) ,
- stanowiącej udział 626/10000 w nieruchomości oznaczonej jako działka 19/25 o pow. 0,3382 ha, k.m. 2, obręb (…) , który został sprzedany w dniu 30.01.2018 r., na podstawie aktu notarialnego Rep. A nr 35 (…) .
Nieruchomość oznaczona jako działka nr 151, obręb (…) została wyksięgowana z konta 011-0-01 w dniu 31.05.2019 r., na podstawie dowodu LT/06/2019. Z kolei udział w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 19/25, obręb (…) został wyksięgowany w dniu 01.09.2019 r., na podstawie dowodu LT/08/2019, a nieruchomość oznaczona jako działka nr 138, obręb (…) w dniu 30.09.2019r., na podstawie dowodu LT/09/2019.
Z przedłożonych dokumentów wynika, że Referat Rolno-Inwestycyjny o fakcie sprzedaży lokalu mieszkalnego położonego przy ul. (…) w (…) wraz z udziałem 626/10000 w nieruchomości oznaczonej jako działka nr 19/25 o pow. 0,3382 ha, k.m. 2, obręb (…) poinformował Referat Finansowy pismem z dnia 02.02.2018 r. O wpływie ww. pisma do Referatu Finansowego świadczy podpis na dokumencie złożony przez pracownika merytorycznego tego Referatu. Pomimo, iż Referat Rolno-Inwestycyjny poinformował Referat Finansowy o fakcie sprzedaży mienia gminy, to nie znalazło to odzwierciedlenia w ewidencji księgowej, tj. udział w gruncie nie został zdjęty ze stanu środków trwałych. W pozostałych dwóch przypadkach brak jest dokumentów potwierdzających fakt przekazania do Referatu Finansowego informacji dotyczących sprzedaży ww. nieruchomości.
Rozpatrując niniejszą sprawę RKO wskazała w szczególności:
(…)
- natomiast w zakresie naruszenia art. 18 pkt 1 uondfp, RKO przyjęła, iż inwentaryzacja gruntów wg stanu na dzień 31.12.2018 r. nie doprowadziła do zgodności danych wynikających z ksiąg rachunkowych ze stanem rzeczywistym, zatem podstawowe zadanie inwentaryzacji określone w art. 4 ust. 3 pkt 3 ustawy o rachunkowości, polegające na zapewnieniu wiarygodności danych wykazywanych w księgach rachunkowych jednostki nie zostało spełnione.
Za wszystkie wskazane wyżej uchybienia, w ocenie RKO, odpowiedzialność ponosi Obwiniony jako kierownik jednostki.
Pismem z dnia 10.06.2022 r. Obwiniony złożył odwołanie i wniósł o uchylenie orzeczenia w całości i uniewinnienie.
(…)
Natomiast odnośnie do naruszenia art. 18 pkt. 1 uondfp, Obwiniony podniósł, że ma ono „znikomy stopień szkodliwości dla finansów publicznych, ponieważ nie rodzi to żadnych skutków dla finansów publicznych, a błędy w weryfikacji w spisie popełniła pracownica przez nieuwagę w sposób nieumyślny.”.
Obwiniony zwrócił także uwagę, że skład orzekający Regionalnej Izby Obrachunkowej w sposób „niezwykle surowy wymierzył karę nagany wójtowi gminy z racji „niewłaściwego nadzoru” pomijając poszczególnych pracowników, którzy wykonywali powierzone czynności.”
Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych (dalej „GKO”) po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 12 stycznia 2023 r. zważyła co następuje.
(…)
W kwestii naruszenia art. 18 pkt 1 uondfp GKO podzieliła wyrażony na rozprawie pogląd Zastępcy Głównego Rzecznika Dyscypliny, że zarzuconego czynu nie popełniono. Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika wprost z ustawy o rachunkowości. Zgodnie z art. 4 ust. 3 pkt 3 tej ustawy, rachunkowość jednostki obejmuje, m.in. okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów. Przeprowadzenie inwentaryzacji (w terminie) i wyniki inwentaryzacji należy odpowiednio udokumentować i powiązać z zapisami ksiąg rachunkowych, w celu realizacji zasady prawidłowego i rzetelnego obrazu (por. art. 4 ust. 1 ustawy o rachunkowości). Jak podniósł Rzecznik inwentaryzacja jednostki, której dotyczy wskazane naruszenie, w świetle art. 54 ust. 1 ufp należy do odpowiedzialności głównego księgowego, a w rozpatrywanej sprawie Skarbnika Gminy, do którego w myśl pkt 8 wspomnianego artykułu stosuje się przepisy dotyczące głównego księgowego. Z uwagi na przytoczone okoliczności, GKO uznała, że nie ma podstaw do przypisania odpowiedzialności w tym zakresie i na podstawie art. 78 ust. 1 pkt 1 uondfp, uniewinniła Obwinionego od popełnienia zarzucanego czynu.
(…)
Sygn. akt BDF1.4800.271.2022 (data opublikowania 28.12.2023).
Dołącz do forum na FB https://www.facebook.com/groups/2929453337325648/?ref=share
